بسياري از مردم خلاقيت را يک ويژگي ذاتي نمي دانند بلکه آن را حاصل مهارت هايي مي دانند که فرد مي آموزد. ميتوانيد به اين موضوع فکر کنيد که يک کودک خلاق چه ويژگي هايي ميتواند داشته باشد؟!
داشتن خلاقيت و ذهني خلاق براي انجام فعاليت هاي زندگي بسيار مهم است. داشتن يک ذهن خلاق باعث مي شود تا افراد از چيزهايي که در زندگي هميشه به آن عادت داشته اند، فاصله بگيرند و چيزهاي جديدتري را در ذهن خود پرورش دهند.
اگر مي خواهيد کودکاني مبتکر داشته باشيد، آموزش هنر به آنها يکي از روش هاي عالي است. اما روش هاي ديگري هم وجود دارد که مي توانيد با به کار بستن آنها، کودکي خلاق تربيت کنيد. تمام انسان ها خلاق متولد مي شوند. خلاقيت به کارگيري تخيل و ابتکار در حل مساله اي به روش ديگر است. بسياري از مردم خلاقيت را ويژگي ذاتي نمي دانند بلکه آن را حاصل مهارت هايي مي دانند که فرد مي آموزد و به آن بيش از پيش بها مي دهد. اگر مي خواهيد کودکاني مبتکر داشته باشيد، آموزش هنر به آنها يکي از روش هاي عالي است. اما روش هاي ديگري هم وجود دارد که مي توانيد با به کار بستن آنها، کودکي خلاق تربيت کنيد.
1.خودتان الگو باشيد
در مورد مسائل مختلف، راه حل هاي متفاوتي در نظر بگيريد و تعصب به خرج نداده و به عقايد تازه و نو توجه نشان دهيد. به کودکتان نشان دهيد براي يک مشکل، مي توانيد چندين راه حل ارائه دهيد، بدون اينکه به دردسر بيفتيد. اگر کودکتان از شما سوالي مي پرسد، در پاسخ دادن به سؤال او، خلاقانه عمل کنيد. مي توانيد قبل از پاسخ دادن، به کودک کمک کنيد، خودش پاسخ هايي را حدس بزند. مثلاً اگر از شما مي پرسد، «باران از کجا مي آيد؟» شما با اين پاسخ شروع کنيد، «خوب… از آسمان مي آيد.» بعد بلافاصله بپرسيد، «ديگه چه چيزي از آسمان مي آيد؟» و به همين ترتيب ادامه دهيد و سعي کنيد، کودک را به تفکر واداريد. مثلاً اگر از شما مي خواهد که براي او يک قلب بکشيد، با روش هاي مختلف- مثلاً با خطوط صاف، نقطه چين، يا کشيدن گل هاي به شکل قلب -اين کار را انجام دهيد. بعد از او بخواهيد که با روش هاي ديگري قلب بکشد.
2. وقت بازي، بدون الگوي ساختاري خاصي، در نظر بگيريد
به کودکتان اجازه دهيد هرجور که مايل است، وقت بازي و نوع بازي خود را – تا زماني که خطرناک نباشد- تنظيم کند. اسباب بازي هايي براي کودکانتان انتخاب کنيد که هدف خاصي را دنبال نمي کنند و او مي تواند براي آنها اهداف متفاوتي تعيين کند. او را تشويق کنيد، نقاشي بکشد، رنگ آميزي کند و يا ساختمان سازي انجام دهد. هرگز در بازي کودکتان مداخله نکنيد و تا زماني که خطري او را تهديد نمي کند، او را تصحيح نکنيد. هر زمان که کودکتان کسل شده و حوصله اش سررفته است، يک خط داستاني براي او ترتيب دهيد و از او بخواهيد داستان را تمام کند. مثلاً مي توانيد عروسک هايش را کنار هم چيده و بگوييد، آن ها مي خواهند به مسافرت دور دنيا بروند. چطوري مي توانند اين کار را انجام دهند و از کدام مکان شروع کنند؟
3. منابع مورد نياز را آماده کنيد
فضاهاي ويژه اي در خانه براي انجام فعاليت هاي پرسروصدا اختصاص دهيد. حتي مي توانيد فضايي براي کارهاي هنري مانند رنگ آميزي، نقاشي، بدون اينکه همه جاي خانه را به هم بريزد، براي او تعيين کنيد. زمان تولد، نوروز و از اين جشن ها، لباس مناسب براي تفريح او آماده کنيد. مي توانيد از وسايل خانه، براي انجام کارهاي متفاوت استفاده کنيد. مثلاً از لوله هاي دستمال کاغذي براي ساخت شمشير يا از کاغذ براي ساخت قايق استفاده کنيد.
4. ايده پردازي کنيد
زماني را براي ارائه عقيده و ايده هاي جديد به منظور حل مشکلات، خلق فعاليت هاي جديد يا ساخت وسايل جديد، اختصاص دهيد. هرگز قضاوت نکنيد و در مورد اينکه چه چيزي مي تواند منطقي باشد، صحبت نکنيد. فقط از سيل ايده ها و پيشنهادها استقبال کنيد. به دنبال «بهترين پيشنهاد» نباشيد و روي روند توليد ايده ها متمرکز شويد. کاري به نتايج و يا ارزيابي ها نداشته باشيد.
5. کودک تان را از اشتباه کردن، نترسانيد
کودکان از خطا کردن و يا شکست خوردن بسيار مي ترسند و همين ترس جلوي خلاقيت آنها را مي گيرد. آن ها ممکن است از قضاوت شدن بترسند. بنابراين به او بگوييد که شما هم در کودکي تان شکست هايي را تجربه کرده ايد و تاکيد کنيد که اشتباه کردن ايرادي ندارد و هميشه باعث يادگيري مي شود. موقع رنگ آميزي، نگران از خط بيرون زدن نباشيد. پوست بدن را گاهي آبي يا بنفش رنگ کنيد. اگر کودکتان بابت اشتباه خود ناراحت است، گزينه هاي خلاقانه اي پيشنهاد دهيد تا در تصحيح خطايش به او کمک کرده باشيد. مثلاً اگر کودکتان، کتاب نقاشي اش را به اشتباه پاره کرده، با استفاده از چسب يا هر وسيله مناسب ديگر، آن را تعمير کنيد.
6. سؤال با پاسخ هاي متفاوت از کودک تان بپرسيد
برخي از والدين سؤال هايي از کودکشان مي پرسند که نمي توان براي آن پاسخ هاي متعددي در نظر گرفت. به جاي اين نوع سؤال ها، از او سؤال هايي بپرسيد که بتواند چندين پاسخ خلاقانه براي آن ارائه دهد. مثلاً، به جاي اينکه بپرسيد،«آيا اين گل زيباست؟» از او بپرسيد، «چه گلي دوست دارد و چرا»
7. تماشاي تلويزيون و يا بازي هاي رايانه اي را محدود کنيد
استفاده دايمي از اين ابزارها، کودک را گرفتار چاقي، مشکلات توجه، آشفتگي احساسي و يا مشکلات خواب مي کند. به جاي آن مي توانيد او را به فعاليت هايي چون خواندن، شنيدن موسيقي، تمرين نقاشي يا تمرين يک نمايشنامه تشويق کنيد.
8. به جاي نتيجه، روي فرآيند کار متمرکز شويد
وقتي کودکتان مشغول انجام کاري هست، او را تشويق کنيد و در پايان کار به جاي اينکه به او بگوييد، «چه نقاشي زيبايي!»، از تلاش او تعريف کنيد.
9. از کودک بخواهيد موضوعات مورد علاقه خود را پيدا کند
شايد واقعاً دوست داشته باشيد که کودکتان نواختن نوعي ساز را بياموزد، اما به او اجازه دهيد کاري را که خودش دوست دارد، انتخاب کند. کودک هرچه بيشتر آزادي عمل داشته باشد، خلاقيتش بيشتر خواهد شد.
10. او را در فعاليت هاي پر از خلاقيت شرکت دهيد
مي توانيد کودکتان را به کلاس هاي طراحي، مجسمه سازي و يا سفالگري بفرستيد. هنر، قوه خلاقه کودک را بسيار بالا مي برد و کمک مي کند تا خود واقعي اش را نشان دهد. البته فعاليت هايي را انتخاب کنيد که کودک بتواند به وسيله آنها مهارت هاي اوليه مورد نياز را بياموزد و سپس با خلاقيت هاي خود نقاط خالي را پر کند.
11. کودکتان را با کودکان خلاق آشنا کنيد
يادگرفتن برخي از فعاليت ها به وسيله کودکان ديگر، مي تواند براي کودکتان بسيار جذاب، هيجان انگيز و آموزشي باشد. بنابراين شرايطي ترتيب دهيد که کودکتان بتواند در کنار کودکان ديگر- البته با نظارت دورادور يک بزرگسال- بازي کرده و مهارت هاي جديد بياموزد.
12. او را به يادگيري چندحسي تشويق کنيد
کودکتان را در فعاليت هايي شرکت دهيد که چندين حس را به کار مي گيرد. از اطلاعات حرکتي، صدا، چشايي و بصري استفاده کنيد. همچنين مي توانيد هنگام انجام دادن اين فعاليت ها، موسيقي نيز به کار بريد.
13. در تصميم گيري به او کمک کنيد
وقتي کودکتان در برابر خود چند انتخاب مي بيند، سعي کنيد با ارائه چند پيشنهاد خوب، به او در تصميم گيري کمک کنيد. در اين مواقع از او بايد بخواهيد فوايد و مضرات هر يک از انتخاب هاي خود را ارزيابي کند و در نهايت يکي از آنها را برگزيند.
14. تصميم گيري هاي بد هم مفيد هستند
هرگز در تصميم گيري هاي اشتباه کودک خود دخالت نکنيد. البته منظور مواردي است که او را در تهديدي جدي قرار نمي دهد. کودکان با هر بار تصميم گيري اشتباه و عواقب آن، درسي تازه از زندگي مي آموزند.
کتاب يکي از راه هاي افزايش خلاقيت در کودکان
والديني که براي کودکشان کتاب مي خوانند، به رشد مهارتهاي شنوايي و پرورش بينش در آنها کمک مي کنند. بر اساس نتايج عملي اگر والدين به طور مکرر با فرزندان صحبت کنند آنها حرف زدن را خيلي زودتر ياد مي گيرند.
خواندن و اشاره کردن به کلمات و تصاوير، صحبت کردن را به کودکان مي آموزد. تشويق کودک به حرف زدن به او اعتماد و اطمينان مي بخشد. کتابها بخش مهمي از رشد کودکان هستند زيرا به انها کمک مي کند کلمات جديدي را يادگرفته و خواندن را به انها مي آموزد. به والدين توصيه مي گردد که داستانهايي براي کودک انتخاب کنيد و با تغييراتي که در آنها ايجاد مي کنيد منتظر پاسخ و واکنش کودک بمانيد. توجه کنيد اين تغييرات متناسب با سطح سني کودک باشد و بيان کننده مسائل غير عادي و غير طبيعي باشد.
درباره این سایت